Hilversum, gelegen in het hart van het Gooi, is veel meer dan een welvarende forensenplaats tussen Amsterdam en Utrecht. Het is het kloppende hart van de Nederlandse media. Al meer dan een eeuw lang vormt Hilversum het decor voor de ontwikkeling van radio, televisie en digitale media in Nederland. Van de opkomst van de eerste radiozenders tot de hypermoderne studio’s van vandaag: deze stad ademt media.
De geschiedenis van de omroep in Hilversum
De mediageschiedenis van Hilversum begint aan het begin van de 20e eeuw. In 1920 vestigde de Nederlandse Seintoestellen Fabriek (NSF) zich in de stad. Slechts twee jaar later, in 1924, werd de eerste radio-uitzending uitgezonden door de Nederlandse Omroep-Zendermaatschappij (NOZEMA) vanuit Hilversum. De keuze voor Hilversum was strategisch: het lag centraal in het land en bood voldoende ruimte voor de benodigde zendantennes en studiofaciliteiten.
In de decennia daarna vestigden zich steeds meer omroepen in Hilversum, waaronder de AVRO, VARA, KRO en NCRV. Tijdens de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog kreeg Hilversum de bijnaam “de radiostad”, die al snel werd vervangen door “de televisiestad” toen het medium tv aan populariteit won.
Hilversum werd hét centrum van het omroepbestel, met een uniek verzuilde structuur waarin verschillende maatschappelijke stromingen hun eigen zenders en inhoud produceerden. Deze pluriformiteit maakte het Nederlandse omroepbestel uniek in de wereld.
De rol van de NPO
Vandaag de dag is de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) het coördinerende orgaan achter de publieke zenders NPO 1, 2 en 3, evenals talloze radio- en online kanalen. Het hoofdkantoor van de NPO is gevestigd in Hilversum, en de meeste uitzendingen worden nog steeds vanuit deze stad gemaakt (door aangesloten omroepen zoals BNNVARA, VPRO, KRO-NCRV).
De NPO speelt een centrale rol in het behouden van de culturele en maatschappelijke waarden van de Nederlandse samenleving via media. Door haar aanwezigheid blijft Hilversum een centrum van innovatie, debat en cultuur.
De ontwikkeling van de media-industrie
De afgelopen jaren heeft de media-industrie in Hilversum een indrukwekkende transformatie doorgemaakt. Van analoge radio naar digitale streaming, van lineaire televisie naar on-demand video: Hilversum is meegegroeid met de tijd. Grote productiemaatschappijen zoals EndemolShine Nederland en Talpa Network hebben zich (deels) in de stad gevestigd of er roots liggen.
De stad huisvest tegenwoordig een mix van traditionele mediabedrijven, creatieve start-ups en techbedrijven. Daarnaast fungeert Hilversum als broedplaats voor jonge makers en mediatalent, mede dankzij opleidingen als die van het ROC van Amsterdam Hilversum en samenwerking met hogescholen en universiteiten.
Beeld & Geluid: het media-archief van Nederland
Een van de meest iconische plekken in Hilversum is zonder twijfel het Nederlands Instituut voor Beeld & Geluid. Gelegen op het Media Park, is dit kleurrijke gebouw een combinatie van museum, archief en kenniscentrum.
Beeld & Geluid bewaart meer dan 1 miljoen uur aan audiovisueel materiaal, van oude Polygoonjournaals tot recente televisieprogramma’s. Bezoekers kunnen in het interactieve museum de geschiedenis van Nederlandse media ervaren: van het naspelen van een nieuwsuitzending tot het monteren van een radiospot.
Voor onderzoekers en studenten is het een onmisbare bron van kennis en historisch materiaal. Voor toeristen en gezinnen is het een fascinerend dagje uit.
